အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ (မဟာဂႏၶာ႐ံုဆရာေတာ္)
၁၂၆၁ - ခုႏွစ္၊ တပုိ႕တြဲလျပည္႕ေက်ာ္(၁၄)ရက္ (၁၉၀၀-ျပည္႕ႏွစ္၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလ-၂၇ရက္) အဂၤါေန႕တြင္ စစ္ကိုင္း တိုင္း၊ ေရႊဘိုခရိုင္၊ ၀က္လက္ျမိဳ႕နယ္၊ သရိုင္ရြာ၌ အဖ-ဦးေဇာတိ၊ အမိ ေဒၚအုန္းလိႈင္တို႕က ေမြးဖြားခဲ႕သည္။ ငယ္မည္ မွာ ေမာင္ေဌးလြင္ျဖစ္သည္။
ကုိယ္ေရးျဖစ္စဥ္
"ဗုဒၶျမတ္စြာ သာသနာအတြက္မုိ႕ ငါပါ အသက္ဆုံးေစမည္၊ ေနာင္မဆုတ္ေပါင္ ခုလုိေတြးလုိ႕ ကုသုိလ္ေရးမုိ႔ ႀကိဳးစားမည္" ဟူေသာ အဓိ႒ာန္ႏွင့္ အညီ ပ်ံလြန္ေတာ္မူ ခါနီး အခ်ိန္အထိ သာသနာ့ေတာ္ အက်ဳိးအတြက္ အားသြန္ခြန္စုိက္ ႀကိဳးပမ္း ေဆာင္႐ြက္သြားေသာ အမရပူရ ေတာင္ၿမိဳ႕၊ မဟာ ဂႏၶာဆရာေတာ္၊ အဂၢမဟာပ႑ိတ ရွင္ဇနကာဘိဝံသသည္ စစ္ကုိင္းတိုင္း ေ႐ႊဘုိခ႐ုိင္ ဝက္လက္ၿမိဳ႕နယ္ သ႐ုိင္႐ြာဇာတိ ျဖစ္၍ အဖ ဦးေဇာတိ၊ အမိ ေဒၚအုန္းလႈိင္တုိ႔မွ ၁၂၆၁ ခုႏွစ္၊ တပို႕တြဲလျပည့္ေက်ာ္ ၁၄ ရက္ (၁၉၀၀ ျပည့္ႏွစ္၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၂၇ ရက္) အဂၤါေန႕တြင္ ဖြားေသာ သားရတနာ ျဖစ္သည္။ ငယ္မည္မွာ ေမာင္ေဌးလြင္ ျဖစ္သည္။
ေမာင္ႏွမ ေလးေယာက္ အနက္ အႀကီးဆုံးသား ျဖစ္သည္။ ၁၂၆၆ ခုႏွစ္တြင္ ပထမ အႀကိမ္ႏွင့္ ၁၂၇၅ ခုႏွစ္တြင္ ဒုတိယ အႀကိမ္ ရွင္သာမေဏ ျပဳသည္။ ရွစ္ႏွစ္သား အ႐ြယ္တြင္ သဒၵါႀကီး ရွစ္ေစာင္ သင္ၾကားေတာ္ မူၿပီး၊ ၁၂ ႏွစ္သား အ႐ြယ္တြင္ အေျခခံ က်မ္းစာကုိ တတ္ကြၽမ္းေတာ္ မူသည္။ ၁၅ ႏွစ္သား အ႐ြယ္တြင္ ပါဠိႏွင့္ ဂါထာ စီကုံးနည္းမ်ား အျပင္ ကဗ်ာ၊ လကၤာ၊ ေတးထပ္ တုိ႕ကုိ တတ္ကြၽမ္းေတာ္ မူသည္။
ရွင္ဇနကာဘိဝံသသည္ သ႐ုိင္ရြာ ပင္းေက်ာင္း ဆရာေတာ္ထံတြင္ စတင္၍ ပညာဆည္းပူးရာ တစ္ႏွစ္ခြဲအတြင္း အေျခခံသင္႐ုိး ေကာင္းစြာ ေပါက္ေျမာက္သည္။ ထုိ႕ေနာက္ ၁၂၇၄ ခု၊ အသက္ ၁၂ ႏွစ္အရြယ္တြင္ မႏၱေလးၿမိဳ႕ အေနာက္ျပင္ ဝိသုဒၶါ ႐ုံ ဆီးပင္ေက်ာင္းတုိက္၌ (ေျမာင္းျမ ဆရာေတာ္ ျဖစ္လာမည့္) စာခ်ဘုန္းေတာ္ႀကီး ရွင္ဉာဏာဘိဝံသထံတြင္ ဆက္လက္ ပညာသင္သည္။ အသက္ ၁၅ ႏွစ္သားတြင္ ပထမငယ္တန္း၊ ၁၆ ႏွစ္သားတြင္ ပထမလတ္တန္းကုိ ေအာင္ျမင္ၿပီး၊ ၁၂၇၈ ခုတြင္ ရွင္ဉာဏာဘိဝံသ႔ုိ ဥပဇၥ်ာယ္ျပဳ၍ သာမေဏေဘာင္သုိ႕ ဝင္ေရာက္သည္။ ဘြဲ႕မွာ ရွင္ဇနက ျဖစ္သည္။ ၁၂၇၉ ခု၊ အသက္ ၁၈ ႏွစ္တြင္ ပထမႀကီးတန္း ေအာင္ျမင္သည္။ ထုိ႕ေနာက္ ၁၂၈၀ ျပည့္ တေပါင္းလျပည့္တြင္ ပလိပ္ၿမိဳ႕ ဧေက်ာင္း ခ႑သိမ္ေတာ္၌ စစ္ကုိင္းေတာင္႐ုိး မဟာဂႏၶာ႐ုံ ဆရာေတာ္ကုိ ဥပဇၥ်ာယ္ျပဳ၍ ရဟန္းဘဝသုိ႔ ေရာက္သည္။ ရဟန္းဘဝတြင္ ၁၂၈၁ ခု၊ နယုန္လျပည့္ေန႔၌ တႀကိမ္၊ တေပါင္းလျပည့္ေန႔၌ တႀကိမ္ သိကၡာထပ္သည္။
ပထမႀကီးတန္း ေအာင္ၿပီးေနာက္ ပခုကၠဴၿမိဳ႕ မဟာဝိသုတာရာမ ေက်ာင္းတုိက္တြင္ ပညာ ဆက္လက္ ဆည္းပူးျပန္သည္။ စာဝါတက္ခုိက္ ရဟန္း ၃ ဝါ အရတြင္ ပညာထက္ျမက္ ထူးခြၽန္မႈေၾကာင့္ ဂဏဝါစက စာခ်အျဖစ္ ခ်ီးေျမႇာက္ခံရၿပီး စာဝါ ခ်ေပးရသည္။ ပခုကၠဴတြင္ ၄ ဝါ စာခ်ၿပီးေနာက္ မႏၱေလး မဟာဝိသုဒၶါ႐ုံ ေက်ာင္းတုိက္သုိ႔ ျပန္႔ကသည္။ ၁၂၈၇ ခုႏွစ္တြင္ ပထမေက်ာ္တန္း ေအာင္ျမင္၍ ၁၂၈၉ ခုတြင္ ပရိယတၲိ သာသနဟိတ ဓမၼာစရိယဘြဲ႕ ရသည္။
၁၂၈၇ ခုႏွစ္၊ သက္ေတာ္ ၂၆ ႏွစ္ ဝါေတာ္ ေျခာက္ဝါတြင္ ပထမေက်ာ္ ေအာင္ျမင္သည္။ ၁၂၈၉ ခုႏွစ္ သက္ေတာ္ ၂၈ ႏွစ္တြင္ စာသင္တန္း၊ စာခ်တန္းမ်ား ေအာင္ျမင္ၿပီး ဘဒၵႏၱ ဇနကာဘိဝံသ ပရိယတၲိသာသနာ့ ဟိတ ဓမၼာ စရိယ ဘြဲ႕တံဆိပ္ေတာ္ ရရွိေတာ္ မူသည္။ ဆရာေတာ္သည္ စာေပ က်မ္းဂန္မ်ား ပုိ႕ခ်ရင္း က်မ္းစာမ်ားကုိ ေရးသား ျပဳစုခဲ့သည္။
ထုိ႔ေနာက္ အဘယာရာမ ဆရာေတာ္က ေခၚယူသည့္ အတြက္ မႏၱေလး အေနာက္ျပင္ အဘယာရာမ ေ႐ႊဂူတုိက္သစ္သုိ႔ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ၿပီး စာဝါမ်ား ပုိ႔ခ်ေပးရသည္။ ရွင္ဇနကာဘိဝံသသည္ ရဟန္း ၁၀ ဝါ အရတြင္ မိမိ၏ ေမြးေန႔ျဖစ္ေသာ ၁၂၉၀ ျပည့္ႏွစ္၊ တပို႕တြဲလကြယ္ေန႕၌ 'သၿဂိဳဟ္ဘာသာဋီကာ' ကုိ စတင္ျပဳစုသည္။ သၿဂိဳဟ္ဘာသာဋီကာကုိ အေခ်ာကုိင္ေနစဥ္၊ ဖခင္ ဒကာႀကီးႏွင့္ အဘယာရာမ ဒကာႀကီးတုိ႔ ေတာင္းပန္သည့္အတြက္ 'ရတနာ့ဂုဏ္ရည္' ကုိ ျပဳစုၿပီး ၁၂၉၃ ခုတြင္ ထုတ္ေဝသည္။ ရွင္ဇနကာဘိဝံသ၏ ပထမဆုံး ပုံႏွိပ္ထုတ္ေဝေသာ က်မ္းစာျဖစ္သည္။
အဘယာရာမ ေက်ာင္းတုိက္တြင္ ၁၂ ႏွစ္ေက်ာ္ သီတင္းသုံးစဥ္ စာခ်ျခင္း၊ စာေရးျခင္း၊ တရားေဟာျခင္း၊ ေက်ာင္းအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ကိစၥမ်ား ေဆာင္႐ြက္ျခင္း ဟူေသာ တာဝန္မ်ား ယူရသည္။ အဘယာရာမ ဆရာေတာ္ႀကီးကုိလည္း ကူညီ ေဆာင္႐ြက္ ေပးရသည္။
၁၃၀၃ ခု၊ ဝါဆုိလ (၁၉၄၁ ခု၊ ဇူလုိင္လ) တြင္ ေတာင္ၿမိဳ႕သုိ႕ ေျပာင္းေ႐ႊ႕၍ မဟာဂႏၶာ႐ုံ ကမၼ႒ာန္းေက်ာင္းတုိက္တြင္ သီတင္းသုံးသည္။ ဆရာေတာ္သည္ မဟာဂႏၶာ႐ုံ ေက်ာင္းတုိက္ကုိ စနစ္တက် တည္ေထာင္ၿပီး စာဝါမ်ား ပုိ႔ခ်ေပးခဲ့ရာ ၃၇ ႏွစ္အတြင္း ေက်ာင္းတုိက္ ၁၀၀ ေက်ာ္၊ သံဃာ ၅၀၀ ေက်ာ္ အထိ တုိးပြားလာသည္။ ထုိကာလအတြင္ ေက်ာင္းေန သံဃာတုိ႔ကုိ ေန႔စဥ္ တေန႔လွ်င္ စာ ၃ ဝါ ပုိ႔ခ်ေပးၿပီး စာေပက်မ္းဂန္မ်ားလည္း ဆက္လက္ ျပဳစုသည္။
မဟာဂႏၶာ႐ုံ ေက်ာင္းတုိက္တြင္ ငယ္႐ြယ္ေသာ ရဟန္းမ်ား၊ သာမေဏမ်ားကုိ ေ႐ြးခ်ယ္ လက္ခံၿပီး စနစ္တက် ျပဳျပင္သည္။ စည္းကမ္းခ်က္မ်ား တိတိက်က် ခ်မွတ္ၿပီး အေကာင္အထည္ ေဖာ္သည္။ မိမိကုိယ္တုိင္ ဝိနည္းေတာ္ႏွင့္ အညီ က်င့္သုံး လုိက္နာေသာ ဆရာေတာ္သည္ ေက်ာင္းေန သံဃာမ်ားကုိလည္း ဝိနည္းေတာ္ႏွင့္ အညီ တိတိက်က် က်င့္သုံး လုိက္နာတတ္ေအာင္ ၾကပ္ၾကပ္မတ္မတ္ ေဆာင္႐ြက္သည္။ ရဟန္းတပါးသည္ စိတ္ေကာင္းလည္း မရွိ၊ ဝိနည္းေတာ္ကုိလည္း မေလးစာလွ်င္ မည္မွ်ပင္ စာေပ တတ္ေျမာက္ေစကာမူ သာသနာေတာ္ အက်ဳိးကုိ ထမ္း႐ြက္ႏုိင္မည္ မဟုတ္ဟု ခံယူေသာ ဆရာေတာ္ အရွင္ ဇနကာဘိဝံသသည္ မဟာဂႏၶာ႐ုံ ေက်ာင္းတုိက္၌ 'စိတ္ေကာင္းရွိဖုိ႔က ပထမ၊' 'ဝိနည္းေလးစားဖုိ႔က ဒုတိယ'၊ 'စာတတ္ဖုိ႔က ဒသမ' စသည္ျဖင့္ အေရးပါမႈ အတုိင္းအတာ အလုိက္ မူမ်ား ခ်မွတ္ က်င့္သုံးသည္။ ေက်ာင္းေန သံဃာမ်ားကုိ ထုိမူမ်ားႏွင့္ အညီ ႀကီးၾကပ္ လမ္းၫႊန္ေပးသည္။ သုိ႔ျဖင့္ မဟာဂႏၶာ႐ုံ ေက်ာင္းတုိက္သည္ ဝိနည္းေတာ္ႏွင့္ အညီ ေနထုိင္ က်င့္သုံးေသာ၊ ဝိနည္းေတာ္ကုိ ေလးစားေသာ စံျပေက်ာင္းတုိက္ အျဖစ္ ထင္ရွားလာသည္။
ဆရာေတာ္သည္ မႏၱေလး ပရိယတၲိ သာသနာ့ဟိတ အသင္းႀကီး အတြက္ သာမေဏ စာေတာ္ျပန္ပြဲ စံမံကိန္းကုိ ေရးဆြဲ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ခဲ့သည္။ ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ဗုဒၶဘာသာ သင္ခန္းစာမ်ား သင္ၾကားေပးေရး အစီအစဥ္ အရ ႏုိင္ငံေတာ္ အစုိးရက တာဝန္ ေပးအပ္သျဖင့္ မူလတန္းမ်ားအတြက္ 'ဗုဒၶဘာသာ လက္စြဲ' အမည္ျဖင့္ သင္ခန္းစာမ်ား ေရးသား ျပဳစုေပးရသည္။ ထုိ႔ျပင္ ဗုဒၶဘာသာ ကလ်ာဏ ယုဝအသင္း (ဝုိင္အမ္ဘီေအ) က ဖြင့္လွစ္မည့္ ဗုဒၶဘာသာ အေျခခံ သင္တန္းေက်ာင္းမ်ား အတြက္လည္း 'ဗုဒၶဘာသာ သင္ခန္းစာမ်ား' အမည္ျဖင့္ သူငယ္တန္းမွ ဒႆမတန္း အထိ အတန္း အသီးသီး အတြက္ ေရးသား ျပဳစုေပးရသည္။
၁၃၁၂ ခုႏွစ္တြင္ ႏုိင္ငံေတာ္ အစုိးရက လြတ္လပ္ေရး ရၿပီးေနာက္ ပထမဆုံး ဆက္ကပ္ေသာ အဂၢမဟာပ႑ိတ ဘြဲ႕တံဆိပ္ေတာ္ကုိ ခံယူရသည္။ ၁၂၁၅ ခုႏွစ္တြင္ ဆ႒သဂၤါယနာ တင္ပြဲ၌ ဆ႒သံဂီတိ ၾသဝါဒါစရိယ သံဃနာယက၊ ဆ႒သံဂီတိ ဘာရနိတၲာရက၊ ဆ႒သံဂီတိ ပါဠိ ပဋိဝိေသာဓက၊ ဆ႒သံဂီတိ ၾသသာနေသာဓယ် ပတၲပါဌက အျဖစ္ တင္ေျမႇာက္ျခင္း ခံရသည္။ ၁၃၂၆ ခုႏွစ္တြင္ ေမွာ္ဘီ သာသနာ သန္႕ရွင္းျပန္႕ပြားေရး အစည္းအေဝး၏ ဦးေဆာင္ အဖြဲ႕ဝင္ အျဖစ္ ေဆာင္႐ြက္သည္။ ၁၃၃၃ ခုႏွစ္တြင္ ပဲခူးၿမိဳ႕၌ က်င္းပေသာ ေ႐ႊက်င္နိကာယ (၁၁) ႀကိမ္ေျမာက္ ဂုိဏ္းလုံးကြၽတ္ အစည္းအေဝးမွ ဒုတိယ သာသနာပုိင္ (ေ႐ႊက်င္ နိကာယ ဥပဥကၠ႒) အျဖစ္ တင္ေျမႇာက္ျခင္း ခံရသည္။
ဆရာေတာ္သည္ က်မ္းေပါင္း ၆၃ က်မ္း ေရးသားျပဳစုခဲ့ရာ သၿဂိဳဟ္ ဘာသာဋီကာ၊ ႐ူပသိဒၶိဘာသာဋီကာ စသည္ျဖင့္ ဘာသာဋီကာ အမည္တပ္ေသာ က်မ္း အမ်ားအျပား ပါဝင္သည္။ ရတနာ့ဂုဏ္ရည္၊ ကုိယ္က်င့္အဘိဓမၼာ၊ ဘာသာေသြး၊ အနာဂတ္သာသနာ၊ ေနာက္ဆုံး ဆယ္လျမတ္ဗုဒၶ စသည့္ က်မ္းမ်ား ထင္ရွားသည္။
ပဥၥပႀကိဳဏ္ ဘာသာဋီကာႏွင့္ မူလ ဋီကာနိႆယ၊ ပါဠိ နိႆယမ်ားကုိ ၁၃၃၆ ခုႏွစ္၊ တန္ေဆာင္မုန္း လဆန္း ၅ ရက္ (၁၈၊ ၁၁၊ ၁၉၇၃) တနလၤာေန႕ တနာရီ အခ်ိန္တြင္ စတင္ ေရးသား ပုိ႕ခ်ၿပီး၊ ၁၃၃၈ ခုႏွစ္၊ ဝါေခါင္လဆန္း ၁၂ ရက္ အထိ သုံးႏွစ္မွ် ေရးသား စီရင္ျခင္း၊ သုတ္မဟာ ဝါဘာသာဋီကာကုိ ၁၃၃၇ ခုႏွစ္၊ ဝါဆုိလျပည့္ေက်ာ္ ၂ ရက္ ၾကာသပေတးေန႕ (၂၄၊ ၇၊ ၁၉၇၅) ၌ စတင္ ပုိ႕ခ် ေရးသား၍ ၁၃၃၉ ခုႏွစ္၊ နတ္ေတာ္ လဆန္း ၁၃ ရက္ (၂၃၊ ၁၂၊ ၁၉၇၇) ေသာၾကာေန႕ (ပ်ံလြန္ေတာ္ မမူမီ ငါးရက္ အလုိ) အထိ ႏွစ္ႏွစ္မွ် ေရးသား ျပဳစု သကဲ့သုိ႕ ပါေထယ် ဘာသာဋီကာ ကဲ့သုိ႕ က်မ္းႀကီးကုိ တရက္ အတြင္း ေရးသား ပုိ႕ခ်ေတာ္ မူခဲ့သည္။
ဆရာေတာ္သည္ ပ်ံလြန္ေတာ္မူခါနီး ၂ ရက္ အလုိ တြင္ သုတ္မဟာဝါ ဘာသာဋီကာက်မ္းကုိ အဆုံးသတ္သည္။ ပ်ံလြန္ေတာ္မမူမီ ၁၃ ရက္အလုိ အထိ မိမိ၏ ေထ႐ုပၸတၲိကုိ 'တစ္ဘဝ သံသရာ' အမည္ျဖင့္ ေရးသားျပဳစုခဲ့သည္။
ဤသုိ႕ သာသနာ့ဝန္ကုိ ဘဝတာတစ္ေလွ်ာက္လုံး အားသြန္ထမ္းရြက္ခဲ့ေသာ ဆရာေတာ္ ရွင္ဇနကာဘိဝံသသည္ သက္ေတာ္ ၇၈ ႏွစ္၊ ဝါေတာ္ ၅၈ ဝါ အေရာက္ ၁၃၃၉ ခုႏွစ္၊ နတ္ေတာ္ လျပည့္ေက်ာ္ ၂ ရက္ (၂၇၊ ၁၂၊ ၁၉၇၇) အဂၤါေန႕ ညေန ၄း၃၀ တြင္ တဘဝ အတြက္ ၿငိမ္းေတာ္မူသည္။ ပ်ံလြန္ေတာ္မူမည့္ ေန႔လယ္အထိ သုတ္ပါေထယ်အ႒ကတာကုိ စာခ် ေပးေသးသည္။ တပည့္ ဦးပဥၥင္းမ်ားအား က်န္းမာေရး ဂ႐ုစုိက္ရန္ ၊ သီလ စင္ၾကယ္ေအာင္ ထိန္းရန္ ဆုံးမၾသဝါဒ ေပးၿပီး "နက္ျဖန္လည္း မေသေသးရင္ေတာ့ ဆက္လက္ ခ်ပုိ႔ရတာပါ့" ဟု မွတ္မွတ္ရရ မိန္႔ၾကား သြားေသးသည္။
ဆရာေတာ္ ရွင္ဇနကာဘိဝံသ ပ်ံလြန္ေတာ္မူျခင္းသည္ ခက္မငါးျဖာ ရွိေသာ သာသနာ့ သစ္ပင္ႀကီးမွ ပင္စည္ခြဆုံရင္းရွိ အေရးပါေသာ အကုိင္းႀကီး တကုိင္း ပဲ့ထြက္ က်ဳိးက်သြားဘိ သကဲ့သုိ႔ သာသနာေတာ္တြင္ အလြန္နစ္နာ ဆုံး႐ႈံးမႈႀကီး တရပ္ ျဖစ္ရပါေၾကာင္း တိပိဋကဓရ ဓမၼ ဘ႑ာဂါရိက အရွင္ ဝိစိတၲသာရာ ဘိဝံသ ဆရာေတာ္ႀကီးက ႏွေျမာတသ မိန္႔ၾကားေတာ္ မူခဲ့သည္။
ပညာေရး
သရိုင္ရြာ ပင္းေက်ာင္းဆရာေတာ္ထံတြင္ စတင္၍ပညာဆည္းပူးရာ တစ္ႏွစ္ခဲြအတြင္း အေျခခံသင္ ရိုးေကာင္းစြာ ေပါက္ေျမာက္။
၁၂၆၆ - ပထမအၾကိမ္ ရွင္သာမေဏျပဳ။
၁၂၇၄ - အသက္(၁၂)ႏွစ္အရြယ္တြင္ မႏၱေလးျမိဳ႕ အေနာက္ျပင္ ၀ိသုဒၶါရံု၊ ဇီးပင္ေက်ာင္းတိုက္၌ (ေျမာင္းျမဆရာ ေတာ္ျဖစ္လာမည္႕) ဘုန္းေတာ္ၾကီး-ရွင္ဥာဏာဘိ၀ံသထံတြင္ ဆက္လက္ပညာသင္။
၁၂၇၅ - ဒုတိယအၾကိမ္ရွင္သာမေဏျပဳ။
၁၂၇၇ - အသက္(၁၅)ႏွစ္-ပထမငယ္တန္းေအာင္။
၁၂၇၈ - အသက္(၁၆)ႏွစ္သားတြင္ ပထမလတ္တန္းေအာင္။ ရွင္ဥာဏာဘိ၀ံသကို ဥပဇ်ာယ္ျပဳ၍ သာမေဏ ေဘာင္သို႕ ၀င္ေရာက္ခဲ႕။ ဘဲြ႕မွာရွင္ဇနကျဖစ္သည္။
၁၂၇၉ - ပထမၾကီးတန္းေအာင္။
၁၂၈၀ - တေပါင္းလျပည္႕တြင္ ပလိပ္ျမိဳ႕ ဧေက်ာင္း ခ႑သိမ္ေတာ္၌ စစ္ကိုင္းေတာင္ရိုး၊ မဟာဂႏၶာရံု ဆရာေတာ္ ကို ဥပဇ်ာယ္ျပဳ၍ ရဟန္းဘ၀သုိ႕ေရာက္သည္။
စာေပစတင္ပို႔ခ်ျခင္း
၁၂၈၁ - ရဟန္းဘ၀တြင္ နယုန္လျပည္႕ေန႕၌တစ္ၾကိမ္၊ တေပါင္းလျပည္႕ေန႕၌တစ္ၾကိမ္ သိကၡာထပ္။ ပထမၾကီး တန္းေအာင္ျပီးေနာက္၊ ပခုကၠဴျမိဳ႕ မဟာ၀ိသုတာရာမေက်ာင္းတိုက္တြင္ ပညာဆက္လက္ဆည္းပူး။ စာ၀ါတက္ခုိက္ -ရဟန္း(၃)၀ါအရတြင္ ပညာထက္ျမက္ထူးခြၽန္မႈေၾကာင္႕ ဂဏ၀ါစက-စာခ်အျဖစ္ခ်ီးေျမွာက္ခံ ရျပီး စာ၀ါခ်ေပးသည္။ ပခုကၠဴတြင္(၄)၀ါစာခ်ျပီးေနာက္ မႏၱေလးမဟာ၀ိသုဒၶါရံုေက်ာင္းတိုက္သုိ႕ ျပန္ၾကြသည္။
၁၂၈၃ - ကဆုန္လဆန္း(၁)ရက္ေန႕၌ ပခုကၠဴဆရာေတာ္ၾကီးမ်ား၏ ပခုကၠဴစာခ် အျဖစ္တင္ေျမွာက္ခံရ။
၁၂၈၇ - ပထမေက်ာ္တန္းေအာင္ျမင္။
၁၂၈၉ - ပရိယတၱိ သာသနဟိတ ဓမၼာစရိယဘဲြ႕ရသည္။ ထို႕ေနာက္ အဘယာရာမ-ဆရာေတာ္ေခၚယူသည္႕ အတြက္ မႏၱေလးအေနာက္ျပင္ အဘယာရာမေရႊဂူတုိက္သစ္သို႕ေျပာင္းေရႊ႕ျပီး စာ၀ါမ်ားပို႕ခ်ေပးရ။
က်မ္းစာမ်ား ျပဳစုျခင္း
၁၂၉၀ - ရဟန္း(၁၀)၀ါအရတြင္ မိမိ၏ ေမြးေန႕ျဖစ္ေသာ တပုိ႕တဲြလကြယ္ေန႕၌သျဂႋဳလ္ဘာသာ ဋီကာ ကိုစတင္ ျပဳစု။ ၁၂၉၃ - သျဂႋဳလ္ဘာသာ ဋီကာကုိျပဳစုေနစဥ္ ဖခင္ဒကာၾကီးႏွင္႕ အဘယာရာမ ဒကာၾကီးတို႕ ေတာင္းပန္ သည္႕အတြက္ ရတနာ႕ဂုဏ္ရည္ ကိုျပဳစုျပီး ထုတ္ေ၀သည္။ (ပထမဆံုး ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀ေသာက်မ္းစာျဖစ္သည္။) ထို႕ေနာက္အေျချပဳသျဂႋဳလ္၊ အေျချပဳသဒၵါ သျဂႋဳလ္ဘာသာဋီကာ၊ ကုိယ္က်င္႕အဘိဓမၼာ စသည္ျဖင္႕ က်မ္း မ်ားဆက္ကာဆက္ကာ ျပဳစုသည္။ (သျဂိဳလ္ဘာသာဋီကာကို စတင္ေရးသားခ်ိန္မွျပီးစီးခ်ိန္ထိ(၈)ႏွစ္အခ်ိန္ယူျပဳစုခဲ႕ ရ။) အဘယာရာမေက်ာင္းတိုက္တြင္ (၁၂)ႏွစ္ေက်ာ္ သတင္းသံုးစဥ္ စာခ်ျခင္း၊ စာေရးျခင္း၊ တရားေဟာျခင္း၊ ေက်ာင္းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးကိစၥ မ်ား ေဆာင္ရြက္ျခင္းဟူေသာ တာ၀န္မ်ားယူရသည္႕ အဘယာရာမဆရာေတာ္ၾကီးကုိ လည္းကူညီေဆာင္ ရြက္ေပးရ။
မဟာဂႏၶာ႐ံုစာသင္တိုက္ စည္ပင္လာျခင္း
၁၃၀၃ - ၀ါဆိုလ(၁၉၄၁-ခု၊ ဇူလုိင္လ) တြင္ေတာင္ျမိဳ႕သုိ႕ေျပာင္းေရႊ႕၍ မဟာဂႏၶာရံုကမၼဌာန္းေက်ာင္းတုိက္တြင္ သီတင္းသံုး။ ဆရာေတာ္သည္မဟာဂႏၶာရံုေက်ာင္းတိုက္ကို စနစ္တက်တည္ေထာင္ျပီး စာ၀ါမ်ားပို႕ခ်ေပးခဲ႕ရာ (၃၇)ႏွစ္အတြင္း ေက်ာင္းတိုက္(၁၀၀)ေက်ာ္၊ သံဃာ(၅၀၀)ေက်ာ္အထိ တိုးပြားလာသည္။ ထုိကာလအတြင္း ေက်ာင္းေန သံဃာတို႕ကို ေန႕စဥ္တစ္ေန႕လွ်င္စာ(၃)၀ါပို႕ခ်ေပးျပီး စာေပက်မ္းဂန္မ်ားလည္း ဆက္လက္ျပဳစုသည္။ မဟာဂႏၶာရံု တိုက္တြင္ ငယ္ရြယ္ေသာ သာမေဏမ်ား၊ ရဟန္းမ်ားကို ေရြးခ်ယ္လကၡံျပီး စနစ္တက်ျပဳျပင္သည္။ စည္းကမ္း ခ်က္မ်ားကိုတိတိက်က် ခ်မွတ္အေကာင္အထည္ေဖာ္သည္။ မိမိကုိယ္တိုင္ ၀ိနည္းႏွင္႕အညီက်င္႕သံုးျပီး ေက်ာင္းေန သံဃာမ်ားကိုလည္း တိတိက်က်က်င္႕သံုးလိုက္နာတတ္ေအာင္ ၾကပ္မတ္ေဆာင္ရြက္ခဲ႕။ မည္မွ်စာတတ္ေစ-စိတ္ေကာင္း မရွိလွ်င္ သာသနာ႕အက်ိဳးမေဆာင္ရြက္ႏႈိင္ဟုခံယူ ကာ စိတ္ေကာင္းရွိဖို႕က ပထမ၊ ၀ိနည္းေလးစားဖို႕က ဒုတိယ၊စာတတ္ဖို႕ကဒႆမစသည္ျဖင္႕ အေရးပါမႈ အတိုင္းအတာအလိုက္မူခ်၊ ၾကပ္မတ္၊ ထို႕ေၾကာင္႕ စံျပေက်ာင္း အျဖစ္ထင္ရွားလာခဲ႕။
မႏၱေလးပရိယတၱိသာသနာ႕ဟိတအသင္းၾကီးအတြက္ သာမေဏစာေတာ္ျပန္ပဲြ စီမံကိန္းကို ေရးဆဲြ အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ႕။ ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ဗုဒၶဘာသာသင္ခဏ္းစာမ်ား သင္ၾကားေပးေရးအစီအစဥ္အရ (ႏိုင္ငံေတာ္အစုိးရက တာ၀န္ေပးအပ္သျဖင္႕) မူလတန္းမ်ားအတြက္ဗုဒၶဘာသာလက္စြဲ သင္ခန္းစာမ်ားျပဳစုခဲ႕။ ထို႕ျပင္ ဗုဒၶဘာသာ-ကလ်ာဏယု၀အသင္း(၀ုိင္အမ္ဘီေအ)က ဖြင္႕လွစ္မည္႕ ဗုဒၶဘာသာ အေျခခံသင္ တန္းေက်ာင္း မ်ားအတြက္လည္း ဗုဒၶဘာသာ သင္ခန္းစာမ်ား အမည္ျဖင္႕ သူငယ္တန္းမွ ဒႆမတန္း အထိေရးသားျပဳစုေပးခဲ႕
No comments:
Post a Comment